Hedendaagse helden

Hedendaagse helden
Is Jan Terlouw een held? Ik vind van wel. Al lijken veel mensen moeite te hebben om hem als een hedendaagse held te herkennen.

In mijn jonge jaren waren de helden duidelijk. In de bioscoop draaiden klassiekers als ‘The guns of Navarone’. Gewone en stoere kerels, die als soldaat in WOII heldhaftige daden tegen het kwaad verrichten. Er was Captain Kirk, die met zijn Enterprise de vreemdste ruimtewezens kennis liet maken met het steeds weer liefdevolle menselijke ras.

En in de echte wereld hadden we Nelson Mandela en Michael Gorbatsjov. Voorbeelden van mannen die de strijd aangingen met grote onderdrukkende krachten in de wereld. Een ding hadden deze helden gemeen, ze waren moedig en ze waren menselijk. Ze gebruikten hun macht in dienst van liefde.

Maar het is net alsof deze helden met de tijd zijn uitgestorven. Alsof ze plaats moesten maken voor een nieuw soort helden. Moed maakte plaats voor rijkdom, menselijkheid maakte plaats voor verstand. En zo werd een nieuw soort held geboren. De ‘Wolves of Wallstreet’, een rijke scharkering van voetballers en natuurlijk ook de nobelprijs winnende wetenschappers hebben we voorbij zien trekken.

Dit alles past bij een mensheid die zich ontwikkelt in consumptie en techniek. Wie wil immers niet de rijkste ondernemer, de meest virtuoze voetballer of de slimste onderzoeker zijn? Totdat het uitgewerkt raakt. Nu mensen zich steeds bewuster worden dat rijkdom en verstand ons niet gelukkiger maken, lijkt de zeepbel uiteen te spatten.

En naarstig zijn we op zoek naar nieuwe helden. Is het de man die, na de aanslag in Parijs, uit verzet bewust niet wilde rouwen om zijn gedode vrouw. Of zijn het de daklozen in het programma van Beau van Erven?  Of zijn het de populistische leiders in spe, van Europa?

De piramide van de macht lijkt, met zijn nauw verwante media apparaat, driftig op zoek naar nieuwe helden. Maar de omgekeerde piramide van het volk lijkt deze aangereikte helden, vooral af te wijzen. En tegelijkertijd creëert ze haar eigen ‘klaproos’ helden, in de sociale media. Maar ook die houden niet lang stand.

De vraag rijst of er dan niemand meer is, die ons kan helpen om uit deze donkere tunnel te komen? Het mooie van de mensheid is dat de ‘echte’ helden op die momenten weer tevoorschijn komen. Hoe je ze herkent? Het zijn de mensen die hun macht in dienst van liefde stellen.

Want het zijn de mensen die kiezen voor verbinding in plaats van strijd. Waarbij ze soms dwars tegen alle stromen in, gaan voor het verlangen van hun hart. De mensen die ondanks alle tegenwerkingen op hun pad, vast durven te houden aan hun menselijkheid.

En niemand minder dan de 85-jarige schrijver van het boek Oorlogswinter Jan Terlouw, begrijpt het belang om hiervoor stelling te nemen. Hij spreekt over het vertrouwen in de individuele Nederlander. Het touwtje in de brievenbus als symbool voor de mens die, ondanks de risico’s die er zijn, durft te gaan voor het leven.

De helden van vandaag zijn de mensen die de noodzaak van vrijheid en leiderschap met elkaar weten te verbinden. Geen populisten, maar individualisten die kiezen voor verbinding met elkaar.

Moed is je vermogen om ondanks alle tegenstand, je hart te blijven volgen en voort te gaan.